Als je nieuwsgierig bent geworden en wilt beginnen met spelen, is het belangrijk dat je je een beetje voorbereidt. Wat zou je precies willen doen? Wat absoluut niet? Wat doe je op het moment dat er iets misgaat? Hier besteden we aandacht aan deze vragen.
Hebben jij en je partner het al wel eens gehad over BDSM? Voordat je aan de slag gaat is het handig de reactie van je partner te peilen. Dit kan op allerlei manieren, van een keertje fluffy handboeien kopen en deze laten zien, tot een openhartig gesprek over elkaars fantasieën. Durf vooral te vragen, wie weet verrast het antwoord je.
Bind nooit zomaar iemand vast zonder dat hier expliciet toestemming voor is gegeven, dat wordt je over het algemeen niet in dank afgenomen… Het hoeft geen plechtige vraag te zijn, een simpele ‘hey, lijkt het je leuk om dit met mij te proberen?’ kan al genoeg zijn. Heb respect voor elkaars grenzen, en blijf vooral met elkaar praten.
Mensen leren kennen die dezelfde interesse hebben is natuurlijk leuk, maar hoe doe je dat? Daar zijn verschillende manieren voor. Zo is er voor mensen die aan BDSM (willen) doen een soort kinky facebook, genaamd Fetlife. BDSM-Jongeren is ook daar actief, en plaatst daar onder andere de events, samen met een voorpret-topic een Crash- en Carpool-topic in de Fetlife groep van BDSM Jongeren.
Daarnaast kan je ook een munch bezoeken. Een munch is een ontmoeting op een openbare plek, zoals een kroeg of een park. Het doel is gelijkgestemden op 1 plek te krijgen, om zo te kunnen socializen, netwerken, kennis op te doen, en gewoon een gezellige dag/avond hebben. Een munch is voor jong en oud, beginner en gevorderd, alle geslachten en geaardheden. Bijna elke regio organiseert wel een munch, wij raden het van harte aan eens langs te komen bij een munch bij jou in de buurt. Ook munches zijn vaak via Fetlife te vinden.
Dan zijn er nog de speel feestjes. Bdsm Jongeren organiseert iedere eerste zaterdag van de maand een meet in Den Haag voor jongeren van 18 t/m 35 jaar. Voor meer informatie hierover, zie BDSM Jongeren meet. Daarnaast zijn er genoeg andere feestjes te vinden, sommige met een speciaal thema, een ander weer niet. Fetlife heeft een hele handige functie om te zien welke feestjes er binnenkort bij jou in de buurt zijn, dus neem daar vooral een kijkje!
Veiligheid
Voordat je afspreekt.
Bij het daten en spelen is het altijd slim om veiligheidsmaatregelen te nemen, al helemaal als je afspreekt met iemand die je nog niet kent. Hieronder een lijstje van dingen die je kunt doen om de risico’s bij het afspreken kleiner te maken.
- Neem voorbehoedsmiddelen mee. Ook al denk je dat het niet op seks aankomt: Neem het zekere voor het onzekere. In het geval van condooms, neem er altijd één meer mee dan je denkt nodig te hebben. Ook als meisje kun je condooms meenemen.
- Spreek ergens af in het openbaar. Zorg dat er genoeg mensen in de omgeving zijn (bijvoorbeeld een winkelplein of café).
- Laat iemand weten waar je bent. Dit kan je vriend(in) zijn, je zus, je vader, je buurman, wie dan ook. Ze hoeven niet per sé te weten dat je gaat voor een kinky date, maar zeg waar en wanneer je hebt afgesproken met iemand. Spreek af dat je ze belt of een appje stuurt op een bepaalde tijd, bijvoorbeeld 15 minuten nadat je hebt afgesproken elkaar te ontmoeten. Als je dan nog niks hebt laten weten, moeten ze je proberen te bellen of op komen halen.
- Laat iemand weten wanneer je weer thuis zou moeten zijn. Als ze dan niets van je hebben gehoord, kunnen ze naar je op zoek gaan. In het ergste geval zouden ze de politie kunnen bellen.
Voordat je gaat spelen.
In de wereld van de BDSM is veiligheid heel belangrijk. Het motto ‘Safe, Sane and Consensual’ (SSC) zul je misschien wel eens tegenkomen. Dit betekent dat alles veilig, met gezond verstand en met overeenstemming moet gebeuren, anders is het geen veilig spel en misschien zelfs misbruik. Misschien heb je wel eens gehoord van een stopwoord of safeword. Dit is een woord waarmee de bottom het spel (tijdelijk) stop kan zetten om aan te geven dat een grens is bereikt of dat er iets niet goed voelt of mis dreigt te gaan. Dit is vaak juist niet het woord ‘nee’ of ‘stop’, omdat het handig of leuk kan zijn dit tijdens het spel te kunnen zeggen. Vaak is het een woord wat je niet zomaar in deze situatie zou gebruiken, ‘badeendje’ bijvoorbeeld. Het is belangrijk dat de bottom op elk moment in het spel het spel kan stopzetten wanneer dit nodig is. Wanneer de bottom dus niet meer kan praten omdat deze bijvoorbeeld een gag in heeft, is het belangrijk een handgebaar af te spreken, of bijvoorbeeld een stressbal in de handen te geven die de bottom kan loslaten ter vervanging van het safeword.
Soms wil je kunnen aangeven dat iets niet helemaal lekker gaat, maar het spel niet stopzetten. Dan kun je het stoplicht gebruiken:
- Groen, om als bottom aan te geven dat alles ok is. Dit kun je zeggen om aan te geven dat de Top best nog even door mag gaan met waar deze mee bezig is.
- Oranje, om als bottom aan te geven dat het behoorlijk lastig, zwaar of moeilijk voor je wordt, en de Top beter even rustiger aan kan gaan doen.
- Rood is de absolute stop. Er is een grens bereikt en de Top stopt waar deze mee bezig was. Vaak is dit een emotioneel pijnlijk en heftig moment.
Op het moment dat een stopwoord of ‘rood’ gebruikt wordt, moet de Top meteen inventariseren wat de bottom op dat moment nodig heeft om zich weer veilig te voelen. Moet deze losgemaakt worden? Aangekleed? Over het algemeen is het een goed idee om op zo’n moment even het spel te laten voor wat het is en extra veel liefde, aandacht en zorg aan de bottom te besteden, totdat deze zich weer beter voelt. Idealiter wil je natuurlijk niet dat een stopwoord nodig is, maar dat beide partijen het naar hun zin hebben. Communicatie is daarom belangrijk. Hoe voelen de handen en voeten in bondage; gaan ze tintelen of voelen ze koud aan? Wat is het pijnniveau van de bottom bij een spanking? Hoe is de reactie bij het gebruik van een bepaald woord of voorwerp? Hierin kunnen de Top en bottom zich beide actief opstellen, maak hier van tevoren duidelijke afspraken over.
Veel aspecten in de BDSM brengen een bepaald risico met zich mee. Sommige aspecten in de BDSM zijn zelfs overduidelijk gevaarlijk. Denk bijvoorbeeld aan suspension bondage, naaldenspel, fire play en knifeplay. Wanneer hierbij iets misgaat riskeer je bijvoorbeeld zenuwschade, bloedoverdraagbare ziektes, brand- en snijwonden. Het is dus belangrijk dat iedereen die hiermee speelt op de hoogte is van deze risico’s en hier heel bewust mee instemt. Dit noemen we Risk-aware Consensual Kink, oftewel RACK. Als je niet verantwoordelijk wil zijn voor een tripje naar het ziekenhuis, is het misschien beter je niet met dit soort kinks bezig te houden, of een alternatief te zoeken. Als het leuke van knifeplay bijvoorbeeld de angst is, kun je met een blinddoek en een ijskoude pinpas heel goed de indruk wekken dat er een mes in het spel is, terwijl alles heel veilig verloopt.
Sommige mensen doen aan spel waarin is afgesproken dat de Top alles mag doen, zonder hier toestemming voor te vragen. Dit heet Consensual Non-consent (CNC). Dit gebeurt niet vaak. In bijna alle gevallen spelen de desbetreffende Top en bottom al jaren samen. Het is zeer onverantwoordelijk om op deze manier te spelen met iemand die je niet goed kent, omdat de kans groot is dat je over persoonlijke grenzen heen gaat en te maken krijgt met emotionele schade. Sommige mensen vinden het fijn om compleet de macht over te geven of te krijgen. Soms heeft iemand een harde grens waar diegene toch overheen getrokken wil worden en geeft dan de Top toestemming dit te doen, hoe hard de bottom ook tegenstribbelt of nee roept. In dit soort spel is het héél moeilijk te weten welke grenzen wel en niet overschreden mogen worden. Omdat er weinig tot geen afspraken zijn over wat wel en niet mag is de grens tussen CNC en (seksueel) misbruik heel vaag. Bij CNC is het dus enorm belangrijk dat de betrokkenen zich allemaal bewust zijn van het risico (RACK) en hier zo veilig en verstandig mogelijk mee omgaan.
grenzen
Om een fijn spel te hebben is het belangrijk dat beide partijen elkaar vertrouwen. De Top moet het vertrouwen hebben dat de bottom aan kan geven wanneer iets te ver gaat (safeword) en de bottom moet het vertrouwen hebben dat de Top de grenzen kent en respecteert en dat de bottom veilig is in de handen van de Top. Grenzen zijn voor iedereen anders en kunnen veranderen met de tijd. Het is dus belangrijk voor het vertrouwen om hier met elkaar over te praten. Dat klinkt misschien heel serieus, maar het kan juist ook een deel van de voorpret zijn. Wat lijkt jullie spannend? Waar heb je al ervaring mee? Waar ben je nieuwsgierig naar?
Wanneer partners voor het eerst met elkaar gaan spelen, wordt er wel eens een BDSM Checklist ingevuld. Hierin kun je bekijken wat de mogelijkheden allemaal zijn en je ervaringen, voorkeuren en grenzen aangeven. De Top en bottom kunnen dit samen doen, in privé, of naast elkaar, net wat je zelf fijn vindt. Klik op de onderstaande link om zo’n checklist te downloaden.
https://docs.google.com/document/d/1F485-iyb8sqMu7jjEf6szzT0oSTYMk96yZZD9Wacrdk/edit
Iedereen is anders en dat is ok. In de BDSM doet een bekend spreekwoord de ronde, ‘your kink is not my kink, and that’s ok’, grof vertaald: jouw kink is niet mijn kink en dat is ok. Dit benadrukt de sfeer van acceptatie binnen de BDSM. Je beoordeelt een ander niet op zijn voorkeuren, hoe vreemd deze ook voor je mogen zijn. In de BDSM is voor iedereen een plek. De ‘buitenwereld’ heeft al genoeg vooroordelen over ons, dus hier mag iedereen veilig en onbevooroordeeld zijn eigen ding doen.
Het spel.
Je hebt erover gepraat met je partner, de kaarsjes zijn aangestoken en je hebt het touw en wasknijpers al klaarliggen, het is tijd om te spelen! Maar hoe gaat dat nou eigenlijk?
Net als bij ‘vanilla’ seks (er hoeft trouwens niet per sé seks bij te komen kijken) gebeurt het helemaal op je eigen manier. Je kan in één keer in het diepe springen, of rustig liefkozend beginnen en plagend steeds een beetje opbouwen. Net wat jij en je partner op dat moment willen.
Waar je op moet letten en hoe je je voorbereidt op een spel is afhankelijk van wat je wil doen. Condooms, handdoeken en ontsmettingsmiddel zijn sowieso altijd handig om bij de hand te hebben. Belangrijk om rekening mee te houden is dat het uithoudingsvermogen van een bottom van dag tot dag kan verschillen. Hormonen, voeding, sport, slapen en stress hebben allemaal invloed op wat en hoeveel een bottom kan hebben, en ervan uitgaan dat je wel zo hard kan slaan omdat dat de vorige keer ook kon is dus niet handig. Ook een Top heeft wel eens slecht geslapen, en voelt zich niet goed genoeg om je bijvoorbeeld veel pijn te doen. Bespreek dit, en respecteer dat ook vooral. Dit voorkomt veel teleurstelling achteraf!
De ene bottom is de andere niet. Tijdens een spel kan de ene sub braaf stil blijven liggen en geen kik geven, de ander gaat wiebelen en jammeren, weer een ander vloekt of scheldt je de huid vol, en een ander begint te huilen. Als Top kan een dergelijke reactie even schrikken zijn, maar tranen hoeven niet per sé te betekenen dat je moet stoppen. Overleg dit gewoon met je bottom, ook als je bijvoorbeeld het schelden niet fijn vind. Als je als bottom toch wil schelden, wees dan creatief, en scheld met dingen als “vuile doedelzakimporteur”.
Hieronder staan wat praktische tips voor bepaald soort spellen, wat handig is om rekening mee te houden en hoe je je zou kunnen voorbereiden. Er zijn daarvoor veel verschillende manieren; vind vooral wat het beste werkt voor jou en je partner. Vergeet daarbij 1 ding vooral niet; dat BDSM ook leuk moet zijn. Misschien dat je als bottom tijdens het spel denkt “dit is zwaar klote!”; zo lang je na afloop maar beide het gevoel hebt dat het fijn was (en misschien wel gewoon lekker) is het goed! Je doet het tenslotte wel voor je lol!
Pijnspel.
Vooral bij pijnspel is het aan te raden rustig op te bouwen. Direct op je hardst gaan slaan klinkt misschien leuk, maar voor de bottom is dat niet lang vol te houden. Begin zachtjes, en bouw het langzaam op. Vraag als Top tussendoor hoe het gaat, of geef de bottom de keus tussen harder of zachter. Op die manier blijft het voor beide partijen leuk.
Bij pijnspel is er een kans dat er blauwe plekken of striemen ontstaan. Het is daarom handig om af te spreken of dat wel ok is, en waar die blauwe plekken dan mogen. Een vaak gebruikte term daarbij is de T-shirt en onderbroek zone. Het gedeelte van het lichaam dat normaal gesproken bedekt is door een T-shirt en onderbroek is dan dus de plek waar geslagen of geknepen mag worden, daarbuiten niet. Uiteraard mag je dit helemaal zelf bepalen, en hoort de Top daar rekening mee te houden. daarnaast is het handig om ontsmettingsmiddel mee te nemen, zodat je de bottom en je speelgoed kan ontsmetten na afloop.
Bondage.
Bondage is het vastbinden van mensen. Aan het bed, aan een stoel, als een krakeling, je kan het zo gek niet verzinnen of het kan. Sommige bondages zijn heel comfortabel, anderen zijn heel zwaar en oncomfortabel. Ook is er decoratieve bondage, wat er vooral voor bedoeld is om er mooi uit te zien, en minder om iemand goed vast te zetten. In het plaatje hieronder zie je naast elkaar een bondage die bedoeld is om iemand vast te zetten en eentje die er alleen is om er mooi uit te zien.
Bij bondage is het handig om een beetje te weten wat je doet. Er zijn namelijk risico’s, zoals het afknellen van zenuwen. De beste manier om het te leren is door een workshop of rope jam te bezoeken, waar je de basics leert, waar anderen je verder kunnen helpen en je om advies kunt vragen. Privé les kan ook, al is het dan uiteraard wel belangrijk dat je les krijgt van iemand die het goed doet, en de prijzen daarvoor kunnen erg uiteiinlopen. Zelfstudie met de hulp van youtube instructiefilmpjes en boeken over bondage is ook een mogelijkheid, maar wees dan wel voorzichtig! Niet alle boeken en filmpjes zijn daarbij even goed, dus let daar wel op.
Nu kan je denken, ja maar ik wil mijn partner alleen maar vastbinden aan het bed, dat is toch niet moeilijk? Dat klopt, het is niet echt moeilijk, maar het kan alsnog gevaarlijk zijn als je niet weet wat je doet. Daarom is het voor zowel Tops als bottoms aan te raden om tenminste de basisknopen te kunnen, te weten waar je op moet letten, en wat je moet doen als het misgaat.
Als je iemand vastbindt, houd dan in de gaten hoe het met je bottom gaat. Vraag of alles ok voelt, raak handen en voeten aan om te voelen of ze koud zijn, en laat de bottom ook niet zomaar alleen terwijl die vastgebonden is. Als bottom is het belangrijk om goed naar je lichaam te luisteren, en aan te geven wanneer iets kouder begint te worden, begint te tintelen of echt pijn doet. Tintelende vingers of voeten zijn meestal een teken dat een bloedbaan is afgekneld, maar kan ook een zenuwbeknelling zijn. Een afgeknelde zenuw kan ook voor pijn zorgen, of voor krachtverlies in bijvoorbeeld handen. Dat laatste kan je testen door je hand zo hard mogelijk samen te knijpen en uit te strekken. Als dat niet (goed) lukt heb je een zenuwbeknelling . Als dat te lang duurt kan er permanente schade optreden, dus het is heel belangrijk dat je dit direct doorgeeft aan de Top, en dat de Top daar rekening mee houd. Een lichte tinteling hoeft nog niet te betekenen dat je direct los moet, het is juist handig als je kan aangeven dat iets licht begint te tintelen en je over een tijdje weer losgeknoopt moet worden. Dat tijdje kan 1 minuut zijn, of 5, dan kan alleen jijzelf bepalen. Luister daarbij naar je lichaam, en geef het altijd door aan de Top. Houd daarbij ook rekening met het feit dat je ook weer los moet. Losknopen kan even duren, dus als het touw NU los moet is het handig om een verbandschaar bij de hand te hebben. Een gewone schaar of een mes zijn minder geschikt, want daar kan je de bottom mee snijden.
D/s spel.
Bij een D/s spel is 1 persoon onderdanig -ook wel sub- en de ander dominant. Als dominant bepaalt je wat er gebeurd, uiteraard binnen de grenzen van de sub. Machtsverschil is vaak een belangrijk onderdeel van het spel, wat zich kan uiten doordat je als sub de dominant moet aanspreken met een titel als Meneer of Mevrouw, op de grond moet knielen, en hapjes en drankjes voor de dominant moet verzorgen. Ook kan het zo zijn dat je als sub toestemming moet vragen voor bepaalde dingen zoals drinken voor jezelf pakken of naar de wc gaan.
Een D/s spel kan in combinatie met pijn en bondage, maar dat hoeft niet. Als dominant kan je de sub houdingen laten aannemen, opdrachten laten uitvoeren, bepaalde kleding laten dragen (of juist niet) en noem zo maar op. Er kan straf tegenover staan als je als sub de opdrachten niet goed of snel genoeg doet, variërend van een pak slaag tot in de hoek staan of strafregels schrijven.
Dit bepaal je allemaal zelf en in overleg met elkaar. Als je inderdaad er voor kiest om regels in te voeren -zoals het aanspreken met een titel- is het handig om duidelijk aan te geven vanaf welk moment die regels ingaan en wanneer dat moment weer afgelopen is. Dat is ook wel zo eerlijk naar de sub toe.
Space
Tijdens een bdsm spel kan je zowel als Top en als bottom in een zogenoemde space belanden. Meestal wordt dit subspace genoemd, al is er ook domspace. Subspace lijkt vaker voor te komen; er is in ieder geval meer informatie over te vinden, al is dat niet allemaal even betrouwbaar. Wat er gebeurt tijdens subspace verschilt van persoon tot persoon, en sommige mensen komen helemaal niet in subspace. Hieronder vind je informatie over hoe subspace ontstaat, wat er zoal kan gebeuren bij de bottom en wat je als Top dan kan doen als dat gebeurt.
Space ontstaat doordat er tijdens het spel hormonen vrijkomen zoals oxytocine en dopamine. Ook blijkt uit onderzoek[x] dat subspace kan ontstaan door hetzelfde mechanisme wat voor een trance zorgt tijdens bijvoorbeeld yoga, hardlopen, dromen of meditatie, genaamd transient hypofrontality. Kort gezegd wordt het actieve gefocuste denkgedeelte van de hersenen tijdelijk in rust modus gezet, en kom je in een flow terecht.
Tijdens een subspace kan je verschillende dingen voelen, en kunnen er verschillende dingen gebeuren. Sommige bottoms voelen zich heel erg kalm, gelukzalig of alsof ze zweven, ook al worden ze op dat moment pijn gedaan. Dit kan ook gebeuren als je in bondage zit. Het kan ook gebeuren dat het lastig is om uit je woorden te komen, en dat je lichaam loom en zwaar aanvoelt. Hoe lang dat duurt is per persoon verschillend. Dit is niet iets om bang voor te zijn, het gevoel trekt vanzelf weer bij. Als Top kun je het beste het spel stopzetten, eventueel rustig weer losknopen en zorgen dat je bottom veilig en comfortabel is.
In andere gevallen kan je als bottom een soort van stuiptrekkingen krijgen, die kunnen verschillen in heftigheid, of een heftige emotionele reactie krijgen of verward raken. Als bottom kan je daar vaak niets aan doen, wat erg vervelend kan zijn, maar ook dit gaat vanzelf weer over. Als Top is het handig om er dan voor te zorgen dat de bottom bijvoorbeeld niet van het bed kan rollen of tegen harde dingen aan kan slaan, de bottom gerust te stellen en eventueel troosten. Een bottom kan in dit soort gevallen sterker zijn dan normaal, het is handig om daar rekening mee te houden. In sommige gevallen kan het verstandig zijn om de bottom vast te vinden van te voren, maar dit verschilt heel erg van persoon tot persoon, want vastliggen kan ook voor paniek zorgen, waarop de bottom misschien nog heftiger gaat bewegen.
Zowel het zweven, blij voelen, en loom zijn als het heel emotioneel worden, schokken en zelfs verward of in paniek raken kunnen tijdens dezelfde subspace optreden. Het ene gevoel kan in het andere overgaan, maar kunnen ook samengaan. Zo kan je als sub je helemaal geweldig voelen, en af en toe ook even trillen of schokken. Voor sommige mensen is subspace het ultieme doel van het spel, voor anderen is het een leuke bijkomstigheid, en weer een ander vind het vooral lastig. Houd er rekening mee dat het even kan duren voordat je weer helemaal helder bent na subspace. Direct daarna achter het stuur kruipen om naar huis te rijden is bijvoorbeeld niet verstandig, omdat je reactievermogen dan aanzienlijk lager kan zijn.
Domspace is iets wat bij de Top kan gebeuren, en wat minder vaak lijkt voor te komen. Er is in ieder geval minder informatie over te vinden, en betrouwbare informatie is al helemaal schaars. Wat je veel leest is dat een Top tijdens een domspace een soort hyper-focus krijgt. Je bent je super bewust van je partner, van de reacties die je teweegbrengt, en een gevoel van machtig zijn, de controle hebben en alles aankunnen is niet ongewoon. Besef van tijd kan daarbij minder worden, de wereld om je heen lijkt te verdwijnen, en je kan een sterk gevoel van verbondenheid met je bottom krijgen. Je intuïtie kan daarbij leidend worden, rationeel nadenken kan in sommige gevallen lastiger gaan. Het is belangrijk om ook tijdens een dergelijke hyper-focus te blijven checken of het goed gaat met je bottom, want je intuïtie kan er wel eens naast zitten. Dit trekt ook vanzelf weer bij, en een Top in domspace is meestal niet ze ver van de wereld als een bottom in subspace wel kan zijn. Vermoedelijk komt dit omdat je als Top altijd een soort van controle moet houden, je bent op dat moment tenslotte wel verantwoordelijk voor het welzijn van je bottom.
Aftercare
Een belangrijk onderdeel van het spel is de nazorg. Na een spel kan een bottom het koud krijgen, dus een fleecedekentje bij de hand hebben is dan erg fijn. Dextro of andere suikers kunnen de bottom weer iets helderder maken, vooral na subspace. Drinken is ook heel belangrijk, eventueel met rietje als de handen nog wat trillen. Een bottom kan na een spel ook wat minder vast op haar benen staan, let daar dus op als je bijvoorbeeld trappen af moet lopen, en help de bottom naar beneden.
Vaak wordt na-knuffelen en bijkomen door beide erg op prijs gesteld. Neem daarvoor lekker de tijd, geniet nog even na, praat met elkaar over wat je het fijnst vond en wat minder. Dat hoeft niet direct na het spel, dat kan ook later, daar kan je samen een moment voor kiezen. Ook als knuffelen niet jullie ding is blijft napraten wel handig.
Een ding om niet te vergeten is het schoonmaken van het speelgoed en eventueel ontsmetten van wonden. Voor het meeste speelgoed kan je ontsmettingsmiddel prima gebruiken, maar soms is een beetje water en zeep beter; zorg dat je weet wat voor jou speelgoed het beste is. Om wonden te ontsmetten is er bij de drogist genoeg te krijgen; kijk vooral naar wat jullie fijn vinden om te gebruiken.
In sommige gevallen kan het voorkomen dat de bottom een tijdje (soms dagen) na het spel last krijgt van een zogenoemde subdrop. Dit lijkt vooral voor te komen als de bottom in subspace is geweest. Daarbij voelt de bottom zich alleen en somber, en heeft dan vaak wat extra zorg en aandacht nodig van de Top. Als Top is het belangrijk er dan voor je bottom te zijn, het liefst persoonlijk, maar ook een telefoongesprek kan helpen. Wees als bottom niet bang op die momenten wat extra aandacht te vragen, en maak daar als Top ook tijd voor vrij.
Ook als Top kan je na afloop ineens een slecht gevoel krijgen, bijvoorbeeld omdat je je schuldig voelt omdat je iemand pijn gedaan hebt. Dit wordt ook wel domdrop genoemd, en gebeurd meestal nadat je als Top in domspace bent geweest. Het beste is om hier niet mee rond te blijven lopen, maar erover te praten. Als bottom kan je helpen door de Top gerust te stellen, vertellen dat de pijn iets was dat je zelf ook wilde, hoe fijn je het vond, dat soort dingen.